Μουσικές μονομαχίες

Mε μουσικές μονομαχίες συνεχίζεται ο κύκλος συναυλιών ‘Στον καιρό του Μότσαρτ’ και πρωταγωνιστές μάλιστα σε αυτές τους δύο σπουδαιότερους ίσως συνθέτες που υπήρξαν ποτέ. 

Οι κόντρες του Μότσαρτ με τον Κλεμέντι είναι θρυλικές και αποδόθηκαν γλαφυρά στην ταινία Αμαντέους (1984) του Μίλος Φόρμαν. Όλα ξεκίνησαν με μία μουσική μονομαχία τα Χριστούγεννα του 1781 για την ψυχαγωγία του Αυτοκράτορα Ιωσήφ Β’. Η Μεγάλη Δούκισσα Μαρία Λουίζα, σύζυγος του αδερφού του Αυτοκράτορα, στοιχημάτισε υπέρ του Κλεμέντι, ενώ ο Αυτοκράτορας υπέρ του Μότσαρτ. Ο Κλεμέντι ξεκίνησε εντυπωσιακά με μία δική του σονάτα που αργότερα ο Μότσαρτ θα χρησιμοποιούσε στον ‘Μαγικό Αυλό’ τιμώντας με αυτόν τον τρόπο τον αντίπαλό του, τον οποίο εκτιμούσε βαθιά. Η απάντηση του Μότσαρτ ήταν αποστομωτική παίζοντας κάποιες παραλλαγές στο εμβατήριο του Γκρετρύ από την όπερα ‘Les deux avares’.

Το επίσημο αποτέλεσμα της μονομαχίας ήταν ισοπαλία, για να μην νιώσει αμήχανα η Δούκισσα μπροστά στους καλεσμένους, όμως ο Αυτοκράτορας πληρώθηκε κανονικά το στοίχημα από την Δούκισσα, η οποία έκτοτε μισούσε τον Μότσαρτ.

Η δεύτερη μονομαχία στην οποία αναφέρεται το πρόγραμμα της συναυλίας αφορά αυτή του Σάιμπελτ με τον Μπετόβεν. Ο Βερολινέζος βιρτουόζος του πιάνου τόλμησε να προκαλέσει τον ανίκητο σε παρόμοιες μονομαχίες Μπετόβεν και το πλήρωσε ακριβά. Έπαιξε πρώτος ως ο αμφισβητίας της μονομαχίας μία δική του σύνθεση και η θυελλώδης ερμηνεία του προκάλεσε ντελίριο στο ακροατήριο των ευγενών. Ο Μπετόβεν τότε πήγε αργά προς το πιάνο και προς έκπληξη όλων πήρε την παρτιτούρα του αντιπάλου του, τη γύρισε ανάποδα και άρχισε να αυτοσχεδιάζει πάνω του με υπέρτατη μουσική ευφυΐα, άλλοτε εξωραΐζοντας το κομμάτι και άλλοτε παρωδώντας το, διακωμωδώντας παράλληλα το πομπώδες παίξιμο του Σάιμπελτ. Ήταν τόσο μεγάλος ο εξευτελισμός του Σάιμπελτ που υποσχέθηκε πως δεν θα ξαναπατούσε το πόδι του στη Βιέννη, όσο ζούσε ο Μπετόβεν. Οι 4 πρώτες νότες από την ανεστραμμένη παρτιτούρα του έγιναν πάντως η σπίθα που άναψε τη φλόγα της ‘Ηρωικής Συμφωνίας’.

Πιάνο: Μαριλένα Λιακοπούλου
Διεύθυνση ορχήστρας: Leo McFall

Πρόγραμμα:
Μούτσιο Κλεμέντι (1752-1832): Εισαγωγή σε ντο μείζονα
(Α’ εκτέλεση Κ.Ο.Θ.)
Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756-1791): Κοντσέρτο για πιάνο αρ.24 σε ντο ελάσσονα, K.491
Ντάνιελ Στάιμπελτ (1765-1823): Εισαγωγή ‘Ρωμαίος και Ιουλιέτα’
(Α’ εκτέλεση Κ.Ο.Θ.)
Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (1770-1827): Εισαγωγή από τον Έγκμοντ σε φα ελάσσονα, έργο 84